EEN ECHT STAR TREK VERHAAL
- Jasmijn Groot
- 31 aug
- 6 minuten om te lezen
Weet je nog dat William Shatner, ook bekend als Captain Kirk uit Star Trek, in 2021 één van de eerste toeristische ruimtevluchten maakte? Die vlucht werd mogelijk gemaakt door miljardair Jeff Bezos, met geld dat hij had verdiend over de ruggen van overwerkte en slecht behandelde Amazon-medewerkers, omdat hij verwikkeld was in een nieuw ‘kleine-jongens-ruimtewedloopje’ met Elon Musk. En niemand kon ophouden met praten over hoe een acteur die een ruimtevaarder had gespeeld, nu écht de ruimte in ging. Maar lang voordat dat gebeurde, had een collega van Shatner een veel inspirerender verhaal te vertellen.
Na het stopzetten van de originele Star Trek-serie in 1969, werd danseres, zangeres en actrice Nichelle Nichols (1932–2022), die het personage Nyota Uhura vertolkte, door de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA uitgenodigd om zich als vrijwilliger aan te melden. De organisatie was volop bezig met ruimteonderzoek, net als de fictieve bemanning van de Enterprise in Star Trek. Maar NASA had een tekort aan geschikte astronauten. In Nichelle Nichols, een Afro-Amerikaanse actrice die een baanbrekende rol had gespeeld in een vooruitstrevende sciencefictionserie, zag NASA iemand die hen kon helpen de juiste mensen aan te trekken.
"Science is not a boy's game, it's not a girl's game. It's everyone's game." - Nichelle Nichols
Voor Nichols zat er echter een grote voorwaarde aan het aannemen van die rol. Ze wilde het alleen doen als ze kon helpen om het Star Trek-universum dat ze op televisie had neergezet werkelijkheid te maken. NASA was destijds een overwegend christelijke, witte mannenorganisatie. Juist daardoor kampte het met een tekort aan divers personeel voor ruimtevluchten. Jarenlang had NASA vrouwen en mensen van kleur uitgesloten van de ruimtevaart, puur op basis van hun geslacht en huidskleur. Door Nichols uit te nodigen, werd NASA gedwongen haar problemen met diversiteit onder ogen te zien. Het werd Nichelles belangrijkste taak om vrouwen en mensen van kleur te werven voor het Space Shuttle-programma van NASA.
Nichols’ eerste wervingsvideo uit 1977 leverde een nieuwe lichting astronauten op, waaronder Guy Bluford, de eerste Afro-Amerikaanse man in de ruimte, en Sally Ride, de eerste Amerikaanse vrouw in de ruimte. In de bijna vier decennia dat ze voor NASA werkte als vrijwilliger, rekruteerde Nichelle zo’n 8.000 mensen – witte, zwarte, Aziatische en Latino mannen en vrouwen. Veel astronauten hebben sindsdien aangegeven dat Nichelle, en haar personage Uhura, een inspiratiebron waren om bij NASA te gaan werken. Onder hen was ook Mae Jemison, de eerste Afro-Amerikaanse vrouw in de ruimte. Nichelle bleef NASA ondersteunen tot 2015.
Nichols’ rol als Nyota Uhura in Star Trek betekende een grote stap in de representatie van Afro-Amerikaanse vrouwen op de Amerikaanse televisie. Ze was niet alleen een van de eerste zwarte vrouwen in een grote televisieserie; samen met Star Trek-bedenker Gene Roddenberry had ze als missie om genuanceerde zwarte personages op tv te normaliseren. Uhura was vierde in rang aan boord van het ruimteschip Enterprise, was hoogintelligent en handelde zelfstandig en krachtig. Het feit dat een Afro-Amerikaanse vrouw al deze kwaliteiten toonde, was schokkend voor veel Amerikaanse kijkers in de jaren 60, die zwarte vrouwen meestal alleen als dienstmeisjes of onderdanige personages op tv zagen. Naast haar sterke personage moest Nichols in een aflevering uit 1968 ook haar witte tegenspeler William Shatner (Captain Kirk) kussen. Er wordt vaak naar deze scène gerefereerd als de eerste interraciale kus op Amerikaanse televisie.
Nichols overwoog ooit om te stoppen met haar rol als Uhura, maar werd overgehaald om te blijven doorgaan door niemand minder dan Martin Luther King jr. Hij vertelde haar dat hij geloofde dat ze een belangrijk rolmodel was voor zwarte kinderen en jonge vrouwen in heel Amerika.
Nichelle Nichols overleed in 2022 op 89-jarige leeftijd aan hartfalen. Passend bij haar leven en carriere werd ze gecremeerd en haar as de ruimte in gestuurd.
Wil je meer weten over Nichelle Nochols? Kijk dan ook eens de documentaire 'Woman in Motion', te streamen op Apple TV.
Jasmijn Groot is genderhistorica. Ze publiceert artikelen voor onder andere Opzij en Winq en stelt haar expertise ter beschikking aan verschillende multimedia. Jasmijn studeerde Geschiedenis en Oudheidkunde aan de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit.
- ENGLISH BELOW -
Remember when William Shatner, also known as Captain Kirk from Star Trek, went on one of the first touristic space rides back 2021, made available by billionair Jeff Bezos with the money that he had earned over the backs of overworked and badly treated Amazon employees, because he was wrapped up in this new little boy’s space race with Elon Musk, and nobody could stop talking about how an actor who had actually played a space traveller was now going into space for real? A long time before that event took place, one of Shatner’s colleagues had a much more inspiring story to tell.
After the original Star Trek series got cancelled in 1969, dancer, singer and actress Nichelle Nichols (1932-2022), who had played the character of Nyota Uhura, was invited by The National Aeronautics and Space Administration (NASA) to volunteer. The organization was well on the way to explore space, just like the fictional crew of Star Trek’s Enterprise had. However, NASA was short on capable astronauts. In Nichelle Nichols, an African American actress who had played a pioneering role in what they believed to be a trailblazing series about the depths of space, NASA recognized someone who could help them get the hands they needed.
"Science is not a boy's game, it's not a girl's game. It's everyone's game." - Nichelle Nichols
For Nicholls, however, there was a big ‘if’ to accepting the position. She was going to do it, but only if she could help create the Star Trek universe that she had portrayed on television. NASA was a predominantly Christian white male organization at the time, which was the main reason it was short on people that it could fly to space. For years, NASA had barred women and coloured people from becoming spacemen, simply on the basis on their sex and race. Inviting Nichols to NASA meant that the organisation had to finally face its issues with diversity. It became Nichelle’s main task to recruit women and people of colour for NASA’s Space Shuttle Program.
Nichelle’s first recruitment video from 1977 brought in a new class of astronauts that included Guy Bluford, the first African American man in space, and Sally Ride, who was the first American woman in space. In the almost four decades she volunteered for NASA, Nichelle recruited as many as 8,000 individuals, who were Caucasian, black, Asian and Latino men and women. Many astronauts since have credited Nichelle and the character of Nyota Uhura as an inspiration to work for NASA, amongst them the first African American woman in space, Mae Jemison. Nichelle continued working for NASA until 2015.
Nichols's appearance as Nyota Uhura on Star Trek was a groundbreaking step in the representation of African American women on American television. Not only was she one of the first black women featured in a major television series, Nichelle - and with her Star Trek creator Gene Rodenberry - carried out a mission to normalize well rounded black characters on television. Uhura was fourth in command on the show’s vessel, the Starship Enterprise, she was highly intelligent, and strong in her own agency. The fact that an African American woman showcased all these qualities, was shocking to home viewing audiences in the 1960s, who were accustomed to seeing them as domestic and subservient characters onscreen. Besides her character’s personality, Nichols also had to kiss her fellow white actor colleague William Shatner, who played Captain James Kirk, during an episode from 1968. This episode is cited as the first example of an interracial kiss on American television.
Nichols was tempted once to quit the role of Nyota Uhura, but was encouraged to stay on the show by Martin Luther King jr., who told her he believed that she was playing a vital role model for black children and young women across the country.
Nichelle Nichols passed away of heart failure in 2022 at the age of 89. Befitting her life and career, she was cremated and her ashes were sent into deep space.
Do you want to know more about Nichelle Nichols? Then watch the documentary 'Woman in Motion'. You can stream it at home on Apple TV.
Jasmijn Groot is a gender historian. She publishes articles for, among others, Opzij and Winq, and offers her expertise to various multimedia platforms. Jasmijn studied History and Classical Studies at the University of Amsterdam and the VU University.
Opmerkingen