door Jasmijn Groot -
Goeiemorgen. Welkom terug in the dystopie die 'Donald Trump wordt president van de Verenigde Staten' heet. Welkom bij Trump 2.0. Wat je maar wilt, je mag het zelf kiezen. Vorige keer raakten Amerikaanse vrouwen hun recht op zelfbeschikking en toegang tot medische hulp kwijt. Wat staat er dit keer op de agenda, vraagt u? De machtigste natiestaat ter wereld wordt een autocratie, ons continent wordt overspoeld door Russen en Noord-Koreanen, en zo'n beetje alles en iedereen dat niet Amerikaans, wit en hetero is krijgt een dosis vervolging op de hielen die we niet meer hebben gezien sinds die andere befaamde schreeuwlelijk uit Braunau am Inn een kogel door zijn harses joeg. Als we the Donald zelf mogen geloven. Of de meest sceptische van zijn critici en commentatoren. En toch ben ik opvallend kalm. Het is een schril contrast met de laatste presidentsverkiezingen die Donald Trump won.
Er zijn maar weinig ochtenden die ik me zo goed kan herinneren als die van 8 november 2016. Toen nog een hoopvolle Master-student, verbleef ik voor een studiereis aan het Koninklijk Nederlands Instituut in Rome. Mijn medestudenten en ikzelf waren allemaal rustig gaan slapen, in de overtuiging dat we bij ontwaking zouden kunnen vieren dat Hillary Clinton verkozen was tot de nieuwe president van de Verenigde Staten.
Stel je mijn paniek eens voor toen ik me 's ochtends realiseerde dat het Donald Trump was die op een overwinning aan het afstevenen was. Domme Donald had doldwaze dingen gezegd tijdens zijn campagne die ik niet serieus had genomen. Maar wat als hij die dingen nu werkelijkheid kon laten worden? De rechten van vrouwen en de LHBTQIA+ gemeenschap inperken, de discriminatie van moslims wet laten worden, een nieuwe godvergeten muur langs de Mexicaanse grens bouwen. Dit zijn toch politieke praktijken die compleet achterhaald zijn en die in het verleden horen? Dit zijn toch taferelen waar mijn grootouders getuige van zijn geweest, waarna we collectief zeiden dat we dat niet meer zouden doen? Of zijn we dat allemaal vergeten? Midden op de keukenvloer ben ik op de vloer ineengezakt en in tranen uitgebarsten.
"Ik ben opvallend kalm. Het is een schril contrast met de laatste presidentsverkiezingen die Donald Trump won."
Een begrijpelijke reactie, wanneer talloze mensen een politicus aan de macht hebben geholpen met wiens standpunten jij het fundamenteel niet eens bent. En wiens plannen jou bovendien persoonlijk in gevaar zouden kunnen brengen. Maar wat doe je daarna?
De andere studenten druppelden stuk voor stuk stilletjes binnen bij het breken van het ochtendgloren. In de voorgaande dagen hoorde je dan meteen onderling gebabbel en gekwek. Nu kon je een speld horen vallen. De stilte werd pas, eeuwen later, naar wat het voelde, onderbroken, toen we allemaal aan tafel zaten, al onze hoofden somber gebogen over wat ons galgenmaal had kunnen zijn. Een studente verzuchtte uit het niets wat we allemaal dachten. 'Ik kan het niet geloven,' zei ze. De andere studenten knikten allemaal instemmend. Maar onze docent, Nicholas Karachalis, sprak toen woorden uit die ik nooit zal vergeten. 'Als je écht dacht dat Donald Trump geen schijn van kans maakte,' zei hij, 'dan ben je een beetje naïef.'
In de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2016, hadden de meeste van ons in die eetzaal onszelf gerustgesteld met eenzijdige berichtgeving, waardoor wij er als van nature uitgingen dat alles wel goed zou komen. Maar Nicholas had iets heel anders gedaan. Hij was zich gaan inlezen in wat er onder de Amerikanen leefde. Waar waren zij ontevreden over geraakt tijdens het presidentschap van Barack Obama? Welke problemen speelden voor hen daadwerkelijk een grote rol bij de verkiezingen? En hoe was het mogelijk dat Donald Trump het tot Republikeinse presidentskandidaat had geschopt? Daardoor was Nicholas zich gaan realiseren dat Donald Trump voor een veel groter deel van de Amerikaanse bevolking dan hij zelf had gedacht een interessante kandidaat was. Maar Nicholas had ook een veel genuanceerder beeld gekregen van de Democraten, die zichzelf nogal de morele upperhand wilden toedichten en Clinton portretteerden als de goede verlosser in een strijd tegen een slechterik. Politiek links leunde toen al teveel op de veronderstelling dat het wetenschap en wijsheid aan haar kant heeft. Destijds deden ze al niet veel om hun gelijk te bewijzen bij kiezers, waardoor ze kunnen overkomen als arrogante wijsneuzen. Van dichterbij bekeken waren de presidentsverkiezingen van 2016 toch meer een beauty pageant waarbij de Amerikaanse kiezer maar moest beslissen wie de meest blinkende drol van de twee was.
Het loont dus om dieper te graven dan de krantenkoppen waar je 's ochtends mee wakker wordt om tot objectievere informatie te komen, om een duidelijker beeld te krijgen van wat er daadwerkelijk om je heen gebeurt. Het is geen slecht idee om eens media tot je te nemen die niet gaan over je eigen veld van expertise, maar die je wel helpen om current affairs beter te begrijpen. En het is bovenal aan te raden om gesprekken te blijven voeren met andere mensen, in je omgeving of daarbuiten, vooral als jullie van mening verschillen. Dat alles wordt al zeker een decennium bemoeilijkt door de tussenkomst van social media, die je juist heel erg laat sudderen in je eigen bubbel, waar je jezelf exclusief kan laten omringen met jaknikkers en waar alleen de luidste en extreemste stemmen op het spectrum je kunnen bereiken. We waren hier acht jaar geleden al extreem door verdeeld geraakt. Maar hoeveel verder drijven we nog van elkaar weg wanneer twee politieke kanten modder naar elkaar blijven gooien en een hele presidentstermijn als wraakactie wordt gebezigd? Te midden van dit strijdtoneel is het bijna radicaal geworden om dichter bij elkaar proberen te komen. Ook al zijn er goede voorbeelden die aantonen dat het voor iedereen beter is al we elkaar de hand reiken. Als bijvoorbeeld Stephen Fry en Jordan Peterson, twee intellectuelen, die het op veel verschillende vlakken niet met elkaar eens zijn, respectvolle discussies met elkaar kunnen voeren, dan is er hoop voor ons allemaal.
"Als je écht dacht dat Donald Trump geen schijn van kans maakte, dan ben je een beetje naïef."
Dat betekent overigens niet dat je je idealen en je activisme maar helemaal overboord moet gooien. Naast de woorden van mijn docent Nicholas, zal ik ook niet snel de dosis optimisme die een Zweedse medestudent me diezelfde ochtend gaf vergeten. Toen we onze zorgen over hoe het nou verder moest met de wereld hadden uitgesproken, zei zij opeens: 'één ding is zeker: wij hebben werk aan de winkel!' Vrouwengeschiedenis was toen al mijn specialisatie en passie. Die ochtend werd het mijn werk en mijn doel. Anderhalf jaar na die miserabele novemberochtend, figureerde Donald Trump pontificaal in mijn masterscriptie als onderdeel van mijn inleidende betoog dat de bestudering van vrouwen - in welke vorm dan ook - in gevaar komt met mensen als Trump aan de macht. Eigenlijk was er geen beter moment dan zijn (zoals we nu kunnen stellen, eerste) presidentschap om dat te blijven doen. Dus ik bleef onderzoek doen naar historische vrouwen en feminisme. Ik steun het werk van andere wetenschappers. Ik sleur vrienden mee naar protestacties en feminist marches. En, niet al te onbelangrijk, ik ben Historical Women Project begonnen om het plezier en het belang van vrouwen in ons verleden te belichten.
Tegelijkertijd ben ik wat realistischer geworden. Juist om beter te kunnen begrijpen hoe gebeurtenissen als Trumps tweede overwinning mogelijk zijn. Zodat we niet met schok en verbazing achterblijven, verslagen en terneergeslagen, verzuchtend dat vrouwenrechten niet meer vanzelfsprekend zijn. Maar om de vraag te durven stellen hoe dat komt en de handvaten te hebben om antwoorden te vinden. Om zelfreflectie toe te passen. Om verbinding te vinden. En om te beslissen wat we beter kunnen doen en hoe we nu verder gaan.
Jasmijn is genderhistorica en oprichter van het Historical Women Project. Ze publiceert artikelen voor onder andere Opzij en Winq en stelt haar expertise over gender en vrouwengeschiedenis ter beschikking aan verschillende media. Jasmijn studeerde Geschiedenis en Oudheidkunde aan de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit.
- ENGLISH BELOW -
by Jasmijn Groot -
Good morning. Welcome back to the dystopia called ‘Donald Trump is becoming the new president of the United States’. Welcome to Trump 2.0. Whatever you prefer, you get to choose. Last time, American women lost their right to self-determination and access to medical care. What's on the agenda this time, you may ask? The world's most powerful nation-state will become an autocracy, our continent will be overrun by Russians and North Koreans, and just about anything and everything that is not American, white and straight will get a dose of persecution after its ass, that has not been seen since another famous screamer from Braunau am Inn put a bullet through his brain. If we are to believe the Donald himself. Or the most sceptical of his critics and commentators. And yet I am remarkably calm. It is a stark contrast to the last presidential election Donald Trump won.
There are few mornings I remember as well as that fateful 8th of November 2016. Still a
hopeful Master's student back then, I was staying at the Royal Netherlands Institute in Rome for a university course. My fellow students and myself had all gone to sleep peacefully, believing that upon awakening, we would be able to celebrate the election of Hillary Clinton to the presidency of the United States.
Imagine my panic when I realised that it was actually Donald Trump who was heading for victory. Dumb Donald had said foolish things during his campaign that I had not taken seriously. But what if he could make those things a reality now? Curtailing the rights of women and the LGBTQIA+ community, making discrimination against Muslims law, building a new godforsaken wall along the Mexican border. Surely these are political practices that are completely outdated and belong in the past? Surely these are scenes that my grandparents witnessed, after which we collectively said "no more"? Or have we all forgotten? In the middle of the kitchen floor, I collapsed on the floor and burst into tears.
"I am remarkably calm. It's a stark contrast to the last presidential election that Donald Trump won."
An understandable reaction, when countless people have aided to put a politician to power, whose views you fundamentally disagree with. And whose plans, moreover, could put you at risk personally. But what do you do next?
The other students trickled in silently as dawn broke. In previous days, you would immediately hear chitting and chatter. Now you could hear a pin drop. The silence was only interrupted, centuries later, or so it felt, when we all sat at the table, all of our heads bowed down gloomily, over what could have been our last meal. One student suddenly sighed out what we were all thinking. 'I can't believe it,’ she said. The other students all nodded in agreement. But our teacher, Nicholas Karachalis, then uttered words I will never forget. ‘If you really thought that Donald Trump did not stand a chance,’ he said, ‘then you are being a bit naive.’
In the run-up to the 2016 presidential election, most of us in that dining hall had reassured ourselves with one-sided repors, so tthat we almost naturally assumed everything would be fine. But Nicholas had done something very different. He had started reading up on what was going on amongst Americans. What had they become dissatisfied with during Barack Obama's presidency? What issues had actually played a big role for them in the elections? And how was it possible that Donald Trump had made it as the Republican presidential candidate? As a result, Nicholas had come to realise that Donald Trump was an interesting candidate for a much larger part of the American population than he himself had thought. But Nicholas had also gained a much more nuanced view of the Democrats, who were quite willing to give themselves the moral upper hand and portrayed Clinton as the saviour in a fight against a bad guy. Even back then, the political left leaned too much on the assumption that it has science and wisdom on its side. Also back then, they were not doing much either to prove themselves right with voters, which can make them come across as arrogant smart asses. Up close, the 2016 presidential election was more of a beauty pageant after all, where the American voter just had to decide who was the shiniest turd of the two.
It pays to dig a little deeper to gain more objective information, to get a clearer picture of what is actually happening around you. It is not a bad idea to take in media that is not about your own field of expertise, but that helps you understand current affairs better. And, above all, it is advisable to keep having conversations with other people, in your area or outside, especially if you have different opinions. All of this has been hampered for at least a decade by the intervention of social media, which allows you to simmer in your own bubble, where you can surround yourself exclusively with yay-sayers and where only the loudest and most extreme voices on the spectrum can reach you. We were already extremely divided eight years ago. But how much further do we drift away from each other when two political sides keep throwing mud at each other and an entire presidential term is wielded as revenge? In the midst of this battleground, it has become almost radical to try to come together. Even though there are good examples that go to show that it is better for everyone if we reach out to each other. For example, if Stephen Fry and Jordan Peterson, two intellectuals who disagree with each other on many different issues, can have respectful discussions with each other, there is hope for all of us.
"If you really thought Donald Trump didn't stand a chance, then you are being a bit naive."
That does not mean that you should just throw away your ideals and activism altogether. Besides the words of my teacher Nicholas, I won't soon forget the dose of optimism a Swedish fellow student gave me that same morning. When we had expressed our worries about the future of the world as we know it, she suddenly said: ‘one thing is for sure: we have got work to do!’ Women's history was already specialisation and passion back then. That very morning, it became my work and my purpose. Eighteen months after that miserable November morning, Donald Trump featured heavily in my master's thesis, as part of my introductory argument that the study of women - in any form - is in jeopardy with people like Trump in power. At the same time, here was no better time than his (as we can now say, first) presidency to keep doing just that. So, I continued to research historical women and feminism. I support the work of other scholars. I drag friends to protests and feminist marches. And, not too insignificantly, I started Historical Women Project to highlight the joy and importance of women in our past.
At the same time, I have become a bit more realistic. Precisely to better understand how events like Trump's second victory are possible. So that we are not left with shock and amazement, defeated and dejected, sighing that women's rights are no longer self-evident. But to dare ask the question why and to be in posseission of the tools to find the answers. To apply some self-reflection. To find connection with others. And to decide what we can do better and how to move forward.
Jasmijn is a gender historian and founder of the Historical Women Project. She publishes articles for Opzij and Winq, among others, and makes her expertise on gender and women's history available to various media. Jasmijn studied History and Archaeology at the University of Amsterdam and Vrije Universiteit.
Comments