door Juliëtte Ronteltap -
Er zijn momenten in ons leven waarvan we allemaal nog weten waar we waren toen het gebeurde en hoe we ons erbij voelden. Voor mij was de dood van Amy Winehouse in 2011 zeker zo’n moment. Ik weet nog goed dat ik die zomer met mijn vader op vakantie was in Duitsland. We zaten op een zonnig terrasje toen wij het nieuws hoorden. Hoewel ik Amy natuurlijk niet persoonlijk kende, werd ik er enorm door geraakt.
Toevallig (of niet) is mijn vader ook degene waarmee ik naar de première van Back to Black ben gegaan. Dit was tijdens een Ladies Night, dus ik vroeg in eerste instantie aan wat vrouwelijke vrienden of zij mee wilden gaan, maar dacht uiteindelijk: ‘Waarom zou een man niet mee mogen?’ Mijn vader is immers groot fan van Amy Winehouse en heeft al haar platen. Dat geldt voor mij in zekere mate ook. Als drummer heb ik haar nummers mogen uitvoeren en in die zin heeft zij voor mij ook veel betekend.
Getalenteerde actrice
Meteen aan het begin van de film was ik overrompeld door het enorme talent van de actrice Marisa Abela, die de rol van Amy Winehouse vertolkt. Haar stem lijkt zo op die van de daadwerkelijke zangeres, dat mijn vader en ik twijfelde of er geen geluidsfragmenten van Amy zelf waren gebruikt. Achteraf kwamen wij erachter dat de actrice heeft getraind om haar stem zo te doen klinken. Ik ben het dus totaal niet eens met de naar mijn idee onnodig kritische recensies dat haar stem het origineel “voldoende benadert”. Daarnaast weet zij ook met haar uiterlijk, mimiek en manier van praten de zangeres realistisch te weergeven.
"De stem van hoofdrolspeelster Marisa Abela lijkt zó op die van Amy Winehouse - waren er geluidsfragmenten gebruikt?"
Wat ik ook wil prijzen is de manier waarop de film context geeft aan de nummers van Amy Winehouse, bovenal Back to Black, wat ook de – passende – titel van de film is. Dit nummer gaat namelijk over haar grote liefde Blake Fielder-Civil (Jack O’Connell), die door de jaren heen enorme impact had op haar leven. Je ziet op een heel realistische manier hoe ze elkaar tegenkomen in een lokale pub en hoe ze direct naar elkaar toegezogen worden. Al vrij snel blijkt dat deze relatie nogal toxic is, aangezien ze allebei verslavingsgevoelig zijn en de negatieve aspecten in elkaar versterken. Wat echter fijn is aan deze film, is dat hoewel de verslaving geenszins onder stoelen of banken wordt gestoken, Amy ook niet enkel en alleen wordt gedefinieerd door haar verslaving. Critici zijn van mening dat de film verslaving romantiseert, maar er zijn genoeg scenes met gênante momenten, black outs en zelfs huiselijk geweld. De film weergeeft dit als samenloop van omstandigheden, in plaats van Blake hiervan de schuld te geven.
Rol van Amy’s vader
Een andere figuur die eerder in slecht daglicht stond, voornamelijk door de documentaire Amy uit 2015, is Amy’s vader Mitchell Winehouse. Hij zou het verdienen van geld voorop hebben gesteld in plaats van de gezondheid van zijn dochter. Nu is het inderdaad zo dat hij in Back to Black te positief wordt geschetst. Dit komt omdat de film anders geen rechten kon krijgen om Amy’s muziek te gebruiken. Zo zie je hoe Amy en “Mitch” (Eddie Marsan) vrolijk samen liedjes zingen tijdens een
familiebijeenkomst en hoe hij haar later naar de afkickkliniek brengt wanneer zij dit aan hem vraagt. Hij komt er echter niet geheel vlekkeloos vanaf. Er is een moment dat het management van Amy klaagt over haar alcoholgebruik en hij hen ervan verzekerd dat het prima met haar gaat – wat duidelijk niet zo is. Een continu positieve invloed op Amy was echter haar oma Cynthia (LesLey Manville), die als stijlicoon haar grote voorbeeld was. Zo reageert Amy wanneer haar vader zegt dat haar oma trots geweest zou zijn, dat dit niet zo is en ze zich schaamt: ‘I’ve become one of them now, an addict.’
Accurate weergave vs. eerbetoon
Deze film maakte veel indruk op mij: hoewel het geen volledig accurate weergave is van Amy’s leven, is het een prachtig eerbetoon aan haar als muzikant en persoon. De reden die wordt gegeven voor haar uiteindelijke terugval en overlijden lijkt een projectie van de makers. Zeer respectvol is echter dat de dood van Amy niet in beeld wordt gebracht, maar zaken eindigen op een punt dat alles relatief in orde is – hoewel er al een duidelijke schaduw hangt.
Een criterium dat ik hanteer om te beoordelen of een film goed is of niet, is of ik de film nog een keer zou bekijken. Mijn antwoord is in dit geval een volmondig ‘ja’. De aandacht voor Amy als persoon en niet als slachtoffer en de invloed van sterke vrouwen zoals Cynthia op haar leven maken dit daarnaast ook een aantrekkelijke film voor het publiek van het HWP.
'Back to Black' is nu te zien op Netflix.
Juliëtte Ronteltap is oudhistoricus – gespecialiseerd in religie & cultuur. Ze studeerde Geschiedenis en Oude Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit. Juliëttes historische interesse begon met het oude Egypte, maar is daar zeker niet tot beperkt. Daarnaast is zij actief in de politiek en in haar vrije tijd graag bezig met kunst.
Comments